دارو (Drug)
در درمان بيماري و تشخيص و يا پيشگيري از بيماريها به كار ميرود. داروها ممكن است: منشاء گياهي (مانند بلادونا) و يا منشاء معدني (مانند كلسيم) و يا منشاء حيواني (مانند انسولين) و يا منشاء شيميايي (مانند آسپرين) داشته باشند. داروها ممكن است از راههاي مختلفي كه در زير گفته شده است تجويز شود.
از راه زيرزباني: قرص و يا قطره
از راه ركتوم يا واژن: شياف ، محلول
از راه استمعال موضعي: ماليدني، قطره (چشم و گوش و بيني)
از راه استشناقي: (اسپري، اينهالر و …)
بيشتر داروها را پزشك پس از شنيدن شرح حال بيماران از زبان خود بيمار و معاينه او، تجويز ميشود، و برخي داروها نيز هستند كه بدون نياز به نسخة پزشك در اختيار بيماران گذارده ميشوند مانند برخي مسكنها (مانند استامينوفن، …) و ويتامينها و بعضي شربتهاي سرفه، قابل ذكر است كه بيماراني كه داروها را بدون نسخة پزشك خريداري مينمايند اطلاع درستي از آنها ندارند و چه بسا دارويي را نابجا به كار برند و يا به علت ندانستن اثر جانبي آن دستخوش عوارض ناگواري شوند، بنابراين نبايد خودسرانه و بدون مشورت با پزشك دارو مصرف كرد يا داروي خود را به ديگران توصيه كرد. لازم به ذكر است پس از مطالعه اين كيف و پي بردن به اثرهاي مفيد درماني و اثرهاي سوء جانبي داروها، مجاز نيستند كه بر اساس اين اطلاعات دارويي كه بر اساس اين اطلاعات دارويي براي خود و ديگران تجويز كنند.
هدف از تهيه اين كيف اين است كه با اطلاعاتي كه به دست ميآيد و با توجه به گذراندن دورة كامل كمكهاي اوليه بهتر بتوانيد قصد پزشك را از تجويز دارو درك كنيد و دستورها و طرز مصرف آنها را بهتر دريابيد و با پزشك براي بازيافتن تندرستي خود همكاري نمايند
اشكال دارويي:
از آنجا كه اغلب اثربخشي دارو بستگي به شكل دارو و راه مصرف آن دارد. لذا پس از بررسي اثرات دارويي يك دارو، آنرا به بهترين شكل ممكن تهيه و عرضه مينمايند تا علاوه بر آزادي پزشك در انتخاب راه تجويز (براساس شرايط بيمار) مورد قبول بيماران نيز قرار گيرد. بطور مثال چند شكل رايج دارويي اشاره ميگردد.
شربتها (syrups):
اشكال داروئي هستند كه از انحلال مواد موثر در شربت قند حاصل ميشوند اين قند سبب مطبوع كردن طعم دارويي ميگردد.
الگزيرها (elixirs):
با افزودن مواد قند، الكل و برخي مواد معطر به مواد داروئي تلخ، مزة آنها را مطبوع ميسازند.
مخلوطها (mixtures):
محلولهاي آبي با سوسپانسيونهائي هستند كه داروها در آنها حل شده يا بصورت معلق وجود دارد و معمولاً با مادة خوشبوئي معطر شدهاند.
سوسپانسيونها (suspensions):
مخلوطهاي مايعي هستند كه مواد تشكيل دهندة آنها براي مدت كوتاهي در حالت تعليق مانده و سپس رسوب ميكنند. لذا قبل از مصرف بايد تكان داد تا ظرف محتوي دارو، ماده ته نشين شده را حل نمود.
محلولهاي داروئي (solution):
از انحلال مواد شيميايي مختلف در آب مقطر به دست ميآيد و جهت مصرف از راه خوراكي، موضعي يا تزريقي استفاده ميشوند.
لوسيون (lotions):
محلولهاي داروئي هستند كه علاوه بر تركيبات داروئي گوناگون، كمي نيز الكل دارند (جهت تبخير سريع و اثر خشك كنندگي) و به منظور تميز كردن پوست يا درمان عوارض پوستي به صورت موضعي مصرف ميگردند.
امولوسيون (emulosions):
مخلوط آب و روغن به كمك يك ماده افزوده شده ديگر (امولوسيون كننده) نظير متيل سلولز، صمغ عربي و يا كتيرا بشكل محلول يكنواختي در ميآيد.
پمادها يا روغنها (ointmets):
اشكال داروئي نيمه جامدي هستند كه براي مصارف موضعي به كار ميروند و مواد داروئي با يك ماده زمينه يا پايه نظير وازلين يا پارافين مخلوط شده است.
ضمادها يا خميرهاي پوستي (pastes):
پمادهايي كه در تركيب آنها از گردهاي داروئي نظير اكسيد روي، نشاسته يا پودر تالك استفاده شده و قوام سفتي دارند.
مشمعها:
نوارهاي پارچهاي، پنبهاي، ابريشمي و يا كاغذي هستند كه يك سطح آن آغشته به مواد داروئي است و به منظور كاهش درد و گرم كردن بصورت موضعي مصرف ميگردد.
گردها، پودرها (powders):
پودرهاي داروئي موادي كاملاً نرم هستند كه علاوه بر مصرف به شكل اصلي داروئي در تهيه قرصها يا ساير فرآوردههاي داروئي بكار ميروند.
حبها (pills):
ماده يا مواد داروئي يا بيضي شكل هستند كه بدون جويدن توسط بيمار بلع ميشوند و از محفوظ كردن داروي موردنظر با يكي از صمغها تهيه ميگردد ولي تعيين دارو در آن دشوار است.
قرصها(tablets):
يكي از اشكال داروئي جامد و از بهترين داروهاي خوراكي هستند زيرا كه مقدار دريافت دارو دقيقاً تحت كنترل قرار ميگيرد.
قرصهاي روپوشدار يا دراژه (coated tablest):
چنانچه دارو بدطعم و به شكل شربت و محلول نيز قابل مصرف باشد قرص را توسط يك ورقه قندي با رنگهاي مختلف ميپوشانند كه آنرا دراژه مينامند.
كپسولها (capsules):
محفظههاي كوچك ژلاتيني استوانهاي يا بيضوي شكل هستند كه طعم بد و تلخ دارو را مخفي كرده و پس از ورود در معده و مجاورت با شيرة معدي حل ميشوند.
شيافها(suppositiones):
اشكال داروئي مخروطي هستند كه از طريق ركنال و يا واژينال استعمال ميشوند. در ساختمان آنها از كره كاكائو، ژلاتين و… استفاده شده است كه در حرارت معمولي جامد بوده و در حرارت بيشتر از 31 درجه ذوب شده و مواد موثر آن جذب ميگردد. برخي از شيافها اثر موضعي دارند. (ملين و ضدمسهل و آنتي هموروئيد) و برخي داراي اثرات عمومي هستند.
اوول (ovules):
اشكال داروئي نرم يا جامد و بيضي هستند كه در تركيب آنها گليسيرين ژلاتين آب و داروي مورد نياز (مواد ضدميكروبي و قارچي و…) وجود دارد و بيشتر براي درمان موضعي به كار ميرود.
داروهاي تزريقي (ingections):
داروهاي تزريقي يا محلول قابل تزريق، محلولي است استريل كه حاوي يك يا چند مادة داروئي است و از طريق تزريق وريدي، عضلاني و زير جلدي به كار ميرود.
بخورها(inhalation):
بخورها موادي محلول و يا پودر هستند كه در هنگام مصرف كمي از آنرا به آب جوش اضافه ميكنند و در نتيجه مادة فراري (شامل مادة موثر دارويي به همراه بخار آب) استنشاق ميشود مانند بخور پنيسيلين و اكاليپتوس.
داروهاي معرفي شده در اين كيف به 2 دسته تقسيم شدهاند:
1ـ داروهاي اورژانسي
2ـ داروهاي مصرفي متداول (روتين)
از راه زيرزباني: قرص و يا قطره
از راه ركتوم يا واژن: شياف ، محلول
از راه استمعال موضعي: ماليدني، قطره (چشم و گوش و بيني)
از راه استشناقي: (اسپري، اينهالر و …)
بيشتر داروها را پزشك پس از شنيدن شرح حال بيماران از زبان خود بيمار و معاينه او، تجويز ميشود، و برخي داروها نيز هستند كه بدون نياز به نسخة پزشك در اختيار بيماران گذارده ميشوند مانند برخي مسكنها (مانند استامينوفن، …) و ويتامينها و بعضي شربتهاي سرفه، قابل ذكر است كه بيماراني كه داروها را بدون نسخة پزشك خريداري مينمايند اطلاع درستي از آنها ندارند و چه بسا دارويي را نابجا به كار برند و يا به علت ندانستن اثر جانبي آن دستخوش عوارض ناگواري شوند، بنابراين نبايد خودسرانه و بدون مشورت با پزشك دارو مصرف كرد يا داروي خود را به ديگران توصيه كرد. لازم به ذكر است پس از مطالعه اين كيف و پي بردن به اثرهاي مفيد درماني و اثرهاي سوء جانبي داروها، مجاز نيستند كه بر اساس اين اطلاعات دارويي كه بر اساس اين اطلاعات دارويي براي خود و ديگران تجويز كنند.
هدف از تهيه اين كيف اين است كه با اطلاعاتي كه به دست ميآيد و با توجه به گذراندن دورة كامل كمكهاي اوليه بهتر بتوانيد قصد پزشك را از تجويز دارو درك كنيد و دستورها و طرز مصرف آنها را بهتر دريابيد و با پزشك براي بازيافتن تندرستي خود همكاري نمايند
اشكال دارويي:
از آنجا كه اغلب اثربخشي دارو بستگي به شكل دارو و راه مصرف آن دارد. لذا پس از بررسي اثرات دارويي يك دارو، آنرا به بهترين شكل ممكن تهيه و عرضه مينمايند تا علاوه بر آزادي پزشك در انتخاب راه تجويز (براساس شرايط بيمار) مورد قبول بيماران نيز قرار گيرد. بطور مثال چند شكل رايج دارويي اشاره ميگردد.
شربتها (syrups):
اشكال داروئي هستند كه از انحلال مواد موثر در شربت قند حاصل ميشوند اين قند سبب مطبوع كردن طعم دارويي ميگردد.
الگزيرها (elixirs):
با افزودن مواد قند، الكل و برخي مواد معطر به مواد داروئي تلخ، مزة آنها را مطبوع ميسازند.
مخلوطها (mixtures):
محلولهاي آبي با سوسپانسيونهائي هستند كه داروها در آنها حل شده يا بصورت معلق وجود دارد و معمولاً با مادة خوشبوئي معطر شدهاند.
سوسپانسيونها (suspensions):
مخلوطهاي مايعي هستند كه مواد تشكيل دهندة آنها براي مدت كوتاهي در حالت تعليق مانده و سپس رسوب ميكنند. لذا قبل از مصرف بايد تكان داد تا ظرف محتوي دارو، ماده ته نشين شده را حل نمود.
محلولهاي داروئي (solution):
از انحلال مواد شيميايي مختلف در آب مقطر به دست ميآيد و جهت مصرف از راه خوراكي، موضعي يا تزريقي استفاده ميشوند.
لوسيون (lotions):
محلولهاي داروئي هستند كه علاوه بر تركيبات داروئي گوناگون، كمي نيز الكل دارند (جهت تبخير سريع و اثر خشك كنندگي) و به منظور تميز كردن پوست يا درمان عوارض پوستي به صورت موضعي مصرف ميگردند.
امولوسيون (emulosions):
مخلوط آب و روغن به كمك يك ماده افزوده شده ديگر (امولوسيون كننده) نظير متيل سلولز، صمغ عربي و يا كتيرا بشكل محلول يكنواختي در ميآيد.
پمادها يا روغنها (ointmets):
اشكال داروئي نيمه جامدي هستند كه براي مصارف موضعي به كار ميروند و مواد داروئي با يك ماده زمينه يا پايه نظير وازلين يا پارافين مخلوط شده است.
ضمادها يا خميرهاي پوستي (pastes):
پمادهايي كه در تركيب آنها از گردهاي داروئي نظير اكسيد روي، نشاسته يا پودر تالك استفاده شده و قوام سفتي دارند.
مشمعها:
نوارهاي پارچهاي، پنبهاي، ابريشمي و يا كاغذي هستند كه يك سطح آن آغشته به مواد داروئي است و به منظور كاهش درد و گرم كردن بصورت موضعي مصرف ميگردد.
گردها، پودرها (powders):
پودرهاي داروئي موادي كاملاً نرم هستند كه علاوه بر مصرف به شكل اصلي داروئي در تهيه قرصها يا ساير فرآوردههاي داروئي بكار ميروند.
حبها (pills):
ماده يا مواد داروئي يا بيضي شكل هستند كه بدون جويدن توسط بيمار بلع ميشوند و از محفوظ كردن داروي موردنظر با يكي از صمغها تهيه ميگردد ولي تعيين دارو در آن دشوار است.
قرصها(tablets):
يكي از اشكال داروئي جامد و از بهترين داروهاي خوراكي هستند زيرا كه مقدار دريافت دارو دقيقاً تحت كنترل قرار ميگيرد.
قرصهاي روپوشدار يا دراژه (coated tablest):
چنانچه دارو بدطعم و به شكل شربت و محلول نيز قابل مصرف باشد قرص را توسط يك ورقه قندي با رنگهاي مختلف ميپوشانند كه آنرا دراژه مينامند.
كپسولها (capsules):
محفظههاي كوچك ژلاتيني استوانهاي يا بيضوي شكل هستند كه طعم بد و تلخ دارو را مخفي كرده و پس از ورود در معده و مجاورت با شيرة معدي حل ميشوند.
شيافها(suppositiones):
اشكال داروئي مخروطي هستند كه از طريق ركنال و يا واژينال استعمال ميشوند. در ساختمان آنها از كره كاكائو، ژلاتين و… استفاده شده است كه در حرارت معمولي جامد بوده و در حرارت بيشتر از 31 درجه ذوب شده و مواد موثر آن جذب ميگردد. برخي از شيافها اثر موضعي دارند. (ملين و ضدمسهل و آنتي هموروئيد) و برخي داراي اثرات عمومي هستند.
اوول (ovules):
اشكال داروئي نرم يا جامد و بيضي هستند كه در تركيب آنها گليسيرين ژلاتين آب و داروي مورد نياز (مواد ضدميكروبي و قارچي و…) وجود دارد و بيشتر براي درمان موضعي به كار ميرود.
داروهاي تزريقي (ingections):
داروهاي تزريقي يا محلول قابل تزريق، محلولي است استريل كه حاوي يك يا چند مادة داروئي است و از طريق تزريق وريدي، عضلاني و زير جلدي به كار ميرود.
بخورها(inhalation):
بخورها موادي محلول و يا پودر هستند كه در هنگام مصرف كمي از آنرا به آب جوش اضافه ميكنند و در نتيجه مادة فراري (شامل مادة موثر دارويي به همراه بخار آب) استنشاق ميشود مانند بخور پنيسيلين و اكاليپتوس.
داروهاي معرفي شده در اين كيف به 2 دسته تقسيم شدهاند:
1ـ داروهاي اورژانسي
2ـ داروهاي مصرفي متداول (روتين)
نظرات شما عزیزان:
ارسال توسط مسافر انتظار
آخرین مطالب